Eerder werd in deze nieuwsbrief het project omtrent dierenwelzijn en het stalklimaat aangekondigd, dit is een samenwerking tussen Vion, de Universiteit Utrecht, ILVO en Connecting Agri&Food, binnen het kader van Europees Horizon-project genaamd aWISH. Tijdens de aankondiging is ook genoemd dat dit project de voortzetting is van het project Klimaat Groen in de PLUS-varkensvleesketen. De klimaat-dierenwelzijn interventiestudie is gestart in januari van dit jaar, met een eerste groep van vijf varkenshouders.

Een tweede groep van varkenshouders zal begin 2025 starten. Zij zullen hierover de komende periode gecontacteerd worden. Om jullie tussentijds op de hoogte te houden, geven we in deze nieuwsbrief een update over onze voortgang en eerste bevindingen.

De klimaat-dierenwelzijn interventiestudie in een notendop
De interventiestudie richt zich op de hoofdvraag of het geven van klimaatadvies op basis van ‘real-time’ stalklimaatgegevens een positieve invloed heeft op het algehele welzijn van vleesvarkens (via Slimme Stal klimaatsensor Connecting Agri&Food – meet CO₂, NH₃, temperatuur en relatieve vochtigheid). Op het bedrijf vinden gedragsmetingen (op hokniveau) en welzijnsmetingen (op individuele varkens) plaats, de onderzoekers bekijken onder andere het aantal huidverwondingen, de aanwezigheid van traanstrepen, de ernst van staartbijten. Bij de slacht wordt eveneens de aanwezigheid van traanstrepen gescoord, en wordt er gekeken naar het aantal long afwijkingen.

De eerste voorzichtige vaststellingen
Nu de eerste rondes zijn afgerond en de data is geanalyseerd, wil de projectgroep de eerste resultaten presenteren, zonder daarbij al grote conclusies te trekken. Dit gaat over vier welzijnsparameters: huidverwondingen, traanstrepen, staartbijten en kreupelheid. Traanstrepen is hierbij een potentieel nieuwe welzijnsindicator, die een focus vormt in deze studie.

Huidverwondingen (Fig. 1A) komen vooral voor aan de voorkant van het dier, namelijk aan de kop, de schouders en de flanken. Verder lijkt het aantal huidverwondingen af te nemen gedurende de ronde. Deze bevindingen zijn waarschijnlijk te wijten aan de rangorde gevechten die plaatsvinden bij het opleggen van de vleesvarkens. In welke mate deze daling door de ronde heen gelinkt kan worden aan stalklimaat, zal verder onderzocht worden zodra er meer data beschikbaar is.

Bij de traanstrepen (Fig. 1B; roodbruine vlekvorming onder het oog via het traanvocht) is geconcludeerd dat deze indicator toeneemt gedurende de ronde. Wat de achterliggende oorzaken kunnen zijn, is op dit moment nog onduidelijk. Uit andere onderzoeken komt dat traanstrepen gelinkt kan worden aan suboptimaal stalklimaat en aan sociale (omgeving)stress. Of, dit hier ook zo is, zal een belangrijk onderdeel van de analyse van deze studie zijn in combinatie met andere factoren een invloed hebben op de ontwikkeling van traanstrepen.

Figuur 1 –het gemiddeld aantal huidverwondingen per lichaamscategorie en in totaal (A) en de gemiddelde score voor traanstrepen voor het linker en rechter oog (B). De balken in de grafieken vertonen ook een foutenbalk (standaard deviatie ) die de variatie in de data toont, en de gemiddelde waarde van de score.

Op het gebied van staartbijten en kreupelheid vertonen de varkens nauwelijks tekens van welzijnsproblemen. Anderzijds valt wel op dat wanneer deze problematieken op het bedrijf wel vastgesteld worden, de varkens hogere scores laten zien. Ondanks dat dit maar bij een kleine groep dieren is toont het aan dat de vroege detectie van deze welzijnsparameters belangrijk is en blijft.

Kortom, de start was goed en verloopt soepel. Gedurende het komende jaar zal nog meer data verzameld worden en in de verdere analyse zal gekeken worden hoe het klimaatadvies en de verschillende stalklimaatomstandigheden invloed hebben op het dierenwelzijn. Wij willen hierbij alle deelnemende varkenshouders bedanken voor hun tijd en gastvrijheid. We kijken alvast uit naar de verdere samenwerking de komende periode!