Samen met een groep varkenshouders van Good Farming Balance is Vion gestart met een pilot om  de varkensvleesketen gezamenlijk te verduurzamen. Vion streeft ernaar voorbereid te zijn op de duurzaamheidseisen van afnemers. Tegelijkertijd is het van belang varkenshouders handelingsperspectief te bieden en te reageren op de maatschappelijke roep om te verduurzamen. De betrokken varkenshouders zijn verenigd in de pilotgroep Sustainability. Een van hen is Sander Thus, varkenshouder in het Gelderse Wehl.

“We hebben op ons bedrijf al verschillende maatregelen genomen om onze CO₂-footprint te verlagen”, vertelt Sander. “We gebruiken veel bijproducten zoals aardappelstoomschillen, tarwezetmeel en kaaswei. Daarnaast hebben we 2.200 zonnepanelen op de staldaken en verbouwen we Corn Cob Mix en graan op eigen land dat bestemd is als veevoer. Daarom past een pilot rondom de CO₂-footprint van varkensvlees goed bij ons.” Dat Vion marktkansen ziet en low carbon varkensvlees goed kan valoriseren, is voor Sander een belangrijke reden om mee te doen.

Vraaggestuurde ketens
Koen van Bergen, director Vion Farming Benelux, geeft aan dat de strategie van Vion is gericht op het bouwen van vraaggestuurde ketens. Daarvoor worden producten gemaakt die het verschil maken voor de klant, het dierenwelzijn verbeteren, voldoen aan groene normen en de uitstoot van de gehele waardeketen verminderen. “Hiermee wil Vion een duurzame toekomst voor varkenshouders veiligstellen, afnemers ontzorgen en consumenten een keuze geven.”

Aantonen
Koen vervolgt: “Een belangrijk onderwerp in ketens is de CO₂-footprint. Enerzijds gedreven door onze maatschappelijke verantwoordelijkheid en plicht vanuit de klimaatakkoorden met afgesproken doelen in de verlaging van de CO₂-footprint. Anderzijds omdat onze afnemers om de actuele footprint van Vion als bedrijf en van onze producten vragen, welke met de juiste data geborgd moet zijn voor bijvoorbeeld de Europese CSR directive die vanaf 2025 gaat gelden. Alles bij elkaar zijn dit belangrijke drivers om de footprint van onze producten goed in beeld te brengen op een betrouwbare en auditeerbare manier.”

De footprint van de keten bestaat voornamelijk uit de aanvoer van de dieren, in dit geval die van de varkens. Uiteraard heeft Vion ook een scherpe focus op het eigen energieverbruik en transport, zoals de investeringen in elektrische trucks, hoewel dit aandeel in de footprint beperkt is. Om de footprint van het varkensvlees te kunnen bepalen, heeft Vion gegevens van de varkenshouders nodig. Vion volgt de Europese richtlijnen voor de footprint berekening.

Footprint varkensvlees
De footprint van een gemiddeld varkensbedrijf wordt bepaald door voerverbruik (ca. 65%), mestgebruik en -afvoer (ca. 30%) en energieverbruik (ca. 5%). Om de footprint van een bedrijf te meten, zijn brondata nodig, zoals gegevens over dierprestaties, voersamenstelling (grondstoffen), voerverbruik, energieverbruik, mestopslag, -transport en -verwerking. Vion is al geruime tijd bezig met de ontwikkeling van een CO₂-calculator waarmee de footprint van varkensvlees wordt berekend. Sander heeft de calculator getest met zijn bedrijfsgegevens. “Ik wil graag weten wat de footprint van mijn bedrijf is en of dit een betrouwbare rekensystematiek is. Mijn conclusie tot nu toe is dat ik denk dat we op de goede weg zijn, maar ik heb nog wel vragen. Zoals: hoe worden de CO₂-equivalenten tussen het hoofdproduct en de bijproducten verdeeld? Hier zit een spanning tussen de producent en de afnemer van de bijproducten. Naar mijn idee horen de CO₂-equivalenten hoofdzakelijk bij het hoofdproduct.”

Footprints vergelijken
“Met de pilotgroep starten we met het maken van de zogenaamde nulmeting van de footprint van het bedrijf”, beschrijft Koen het proces. “Bedrijven worden aangesloten op de blockchain waarbij de benodigde data bij de bron wordt opgehaald. Met de ontwikkelde footprint calculator wordt de daadwerkelijke footprint berekend.” Zodra alle betrokken bedrijven met hun eigen footprint bekend zijn, kunnen de ondernemers deze met elkaar vergelijken. Waar staat het eigen bedrijf ten opzichte van anderen? Wat doet het ene bedrijf anders dan het andere? Wat kunnen ondernemers van elkaar leren om te verbeteren en dus de footprint te verlagen? “We vinden het erg belangrijk om ondernemers handelingsperspectief te bieden en dat ze van elkaar leren om te verbeteren.”

Voorsprong behouden
De footprint van Nederlands varkensvlees is relatief laag door de efficiënte manier van varkens houden, lager dan in veel andere landen. Koen: “We lopen daarin voorop en die voorsprong willen we behouden.” Belangrijker nog is het feit dat Vion werkt in een vraaggestuurde markt. “Afnemers vragen ons om varkensvlees met een lagere CO₂-footprint te leveren. Daar handelen we naar door varkenshouders te ondersteunen bij het daadwerkelijk verlagen van hun CO₂-uitstoot.”

Marktkansen
Sander vraagt zich af wat de concrete marktkansen zijn voor varkensvlees met een lage footprint. Koen: “Marktkansen zijn er zeker bij de grotere retailers en afnemers”. Koen kan zich een aparte low carbon keten voorstellen, gericht op deze afnemers. Volgens hem hoort daar ook dierenwelzijn bij. “Dus een combinatie van een lage CO₂-footprint met een hogere dierenwelzijnsstandaard. Vanuit een aantal bestaande afnemers van Vion is hier belangstelling voor.”